–––

Rola regionów i regionalizmu w polityce Unii Europejskiej ulegała na przestrzeni lat istotnym przemianom. Rozpoczynająca się obecnie dyskusja na temat kształtu polityki spójności po 2027 roku jest dobrą okazją, by zastanowić się, jakie funkcje powinny pełnić regiony w kontekście współczesnych wyzwań oraz jak dalej zapewniać spójność w sytuacji rosnących dysproporcji rozwojowych pomiędzy poszczególnymi obszarami.

Stanowisko Zarządu ZWRP jest skierowane do Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej, Europejskiego Komitetu Regionów, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno­‑Społecznego, a także do: Konferencji Peryferyjnych Regionów Nadmorskich (CPMR), Rady Gmin i Regionów Europy (CEMR), Stowarzyszenia Eurocities, Stowarzyszenia Europejskich Regionów Granicznych (AEBR), Zgromadzenia Regionów Europy (AER), jak również do: stowarzyszeń władz lokalnych i regionalnych w krajach UE i krajach współpracujących. Otwiera dyskusję wokół tego, w jaki sposób zapewnić wysoką rangę Polityce Spójności UE po 2027.

Wprowadzenie trójstopniowego podziału administracyjnego kraju miało kluczowe znaczenie dla rozwoju i kształtowania przyszłości Polski. Od tego momentu poprawa jakości życia mieszkańców stała się najważniejszym celem działań władz samorządowych. Forsowana obecnie recentralizacja władzy wpływa natomiast negatywnie na efektywność ich funkcjonowania. Jeśli chcemy nadal nazywać się demokratycznym państwem prawa, którego podstawą jest subsydiarność i samorządność, musimy przeciwstawić się tendencjom recentralizacyjnym, a także pogłębić społeczną debatę odnośnie do kompetencji władzy centralnej.

Polskie regiony, jako beneficjenci środków unijnych, przyczyniły się do efektywnego realizowania polityki rozwoju. To właśnie województwa wdrażały największe inwestycje, przeprowadzając skuteczne zmiany cywilizacyjne w naszym kraju. Po 2020 roku najistotniejszą kwestią dla Unii Europejskiej jest zmierzanie w stronę idei spójności społecznej. Na czym dokładnie ona polega? W jaki sposób umiejętnie wcielić ją w życie? Jaką rolę w tym procesie odgrywa Wielkopolska?

To właśnie 25 lat temu – wprowadzając samorządowe reformy instytucjonalne – w zasadniczy sposób zmieniliśmy współczesny obraz społeczno­‑gospodarczy kraju. Dlaczego udało się polskim regionom zmniejszyć dystans do innych obszarów Unii Europejskiej? Jak wyglądało to z perspektywy województwa pomorskiego? Na co dziś powinniśmy patrzeć, myśląc o dalszym rozwoju? Gdzie są najważniejsze „rafy”, których powinniśmy unikać?