Debata online: Nowe motory rozwoju Polski
Zapraszamy do komentowania i oglądania transmisji z najnowszej debaty online kwartalnika „Pomorski Thinkletter” w ramach XX Kongresu Obywatelskiego.
Energetyka, głupcze! – czyli dlaczego cena prądu zdecyduje o przyszłości Europy
W dekadę przebudowaliśmy system elektroenergetyczny – moc źródeł odnawialnych jest już większa niż węglowych, powstały dziesiątki tysięcy nowych linii przesyłowych i dystrybucyjnych, a polski rynek energii został w pełni zintegrowany z europejskim. Dotarliśmy do mety? Nie – za nami dopiero krótki odcinek transformacyjnego maratonu. Teraz zaczynają się zmiany, które zdecydują o tym, czy Polska i cała Unia Europejska pozostaną konkurencyjne na globalnym rynku. Jedno jest pewne – bez taniego prądu zostaniemy w tyle.
„Kłopotliwa” transformacja energetyczna – jak znaleźć pragmatyczną drogę?
Globalne systemy energetyczne przechodzą transformację, która jest równie historyczna, co niejednolita. Odnawialne źródła energii biją rekordy rozwoju, ale ropa, węgiel i gaz pozostają głęboko ugruntowanymi elementami systemu. Być może naszą sytuację trafniej opisuje zatem pojęcie „dodawania energii” niż „transformacji energetycznej”? Droga do emisyjnej neutralności okazuje się znacznie bardziej złożona niż przewidywano — kształtowana jest przez rosnące koszty, kruche łańcuchy dostaw, napięcia geopolityczne oraz pogłębiającą się przepaść między Północą a Południem w zakresie dostępu do energii i rozwoju. Sprostanie tym wyzwaniom wymaga pragmatycznego, wielowymiarowego podejścia — takiego, które równoważy ambicje klimatyczne z realiami bezpieczeństwa, dostępności i wzrostu gospodarczego.
Ciepłownictwo na drodze do zeroemisyjności
Polska stoi u progu transformacji klimatyczno-energetycznej, która wpłynie na kierunek rozwoju energetyki i ciepłownictwa w kraju. Bez przekształcenia tych sektorów nie uda nam się bowiem dokonać dekarbonizacji gospodarki ani osiągnąć neutralności klimatycznej. Jakie są najważniejsze wyzwania i dylematy związane z tymi procesami? Jak skutecznie zdekarbonizować i zazielenić polskie ciepłownictwo? Dlaczego powinniśmy dążyć do jego większej integracji z elektroenergetyką?
Sektor nowoczesnych usług biznesowych – jak go rozwijać, by pozostać wśród liderów?
Inwestorzy zagraniczni z sektora nowoczesnych usług biznesowych zabiegają dziś o pozyskiwanie pracowników o wysokich, specjalistycznych kompetencjach. Dążą przy tym do optymalizacji kosztów poprzez podział projektów pomiędzy mniejsze zespoły działające w różnych lokalizacjach. By w pełni odblokować potencjał polskiego sektora nowoczesnych usług biznesowych, należy dokładnie przyjrzeć się jego specyfice i uwarunkowaniom przestrzennym. Jakiego typu inwestycje z tej branży pojawiają się najczęściej nad Wisłą? Czy można mówić o specjalizacjach na poziomie poszczególnych polskich metropolii? Czy z perspektywy inwestorów stanowią one jedyną realną destynację na krajowym rynku, czy też swoich szans mogą szukać również ośrodki mniejsze, o bardziej peryferyjnym położeniu?
Jak utrzymać atrakcyjność inwestycyjną Polski?
Czy Polska jest gotowa sprostać wyzwaniom przyszłości i utrzymać swoją pozycję atrakcyjnego miejsca dla inwestorów? Niewątpliwie program rządowy Polska Strefa Inwestycji odgrywa w tym kluczową rolę. Oferuje szerokie wsparcie inwestycyjne, w tym ulgi podatkowe, dostęp do odpowiednio przygotowanej infrastruktury czy wsparcie start-upów, co czyni go istotnym filarem rozwoju nie tylko województw pomorskiego czy kujawsko-pomorskiego, ale całej polskiej gospodarki. Program realizowany jest za pośrednictwem spółek zarządzających, które pomagają inwestorom na poziomie regionalnym i lokalnym. Spółki te stanowią dziś fundament dla przyszłości inwestycji w Polsce, odpowiadając na potrzeby przedsiębiorców i pobudzając wzrost gospodarczy.
Wolność gospodarcza a konkurencja – perspektywa prawna
Konkurencja to nieodłączny element modelu ustrojowego gospodarki rynkowej, powiązany z wolnością gospodarczą. Niemniej relacja między tymi mechanizmami należy do skomplikowanych, przez co prowokuje do postawienia nieoczywistych pytań. Czy konkurencja powinna wyznaczać dopuszczalne granice wolności gospodarczej? Czy prawo ochrony konkurencji ogranicza tę wolność? A może jest raczej jedną z form jej wzmocnienia?
Wzmocnienie systemu ochrony konkurencji w Polsce: lekcje z kryzysu polskiej demokracji
Prawo konkurencji należy postrzegać jako kluczowy bezpiecznik gospodarki rynkowej służący demokracji. Polska potrzebuje bardziej efektywnego systemu ochrony konkurencji, ukierunkowanego na takie praktyki i transakcje, które stanowią zagrożenie dla funkcjonowania rynku i interesów ekonomicznych polskiego społeczeństwa. Negatywne skutki populizmu dla demokracji konstytucyjnej oraz zapisanej w Konstytucji RP społecznej gospodarki rynkowej powinny być impulsem do reformy prawa konkurencji w Polsce. Jakie są możliwe kierunki zmian systemu ochrony konkurencji? Czy odpowiedzą one na wyzwania gospodarcze i społeczne kojarzone z populizmem?
Odporność strategiczna państwa – jak ją budować?
Odporność strategiczna państwa to jeden z najważniejszych elementów systemu bezpieczeństwa. Ważne jest, by budować ją zarówno w wymiarze militarnym, jak i pozamilitarnym. W tym celu należy podjąć ponadpartyjną współpracę administracji państwowej i polityków ze społeczeństwem obywatelskim, przedstawicielami samorządów i biznesu. Jakie elementy w zakresie odporności są najistotniejsze dla Polski? Jakie regulacje prawne należy wprowadzić? Dlaczego tak ważna jest aktywność społeczna w tym procesie?