Debata online: Nowe motory rozwoju Polski
Zapraszamy do komentowania i oglądania transmisji z najnowszej debaty online kwartalnika „Pomorski Thinkletter” w ramach XX Kongresu Obywatelskiego.
Energetyka, głupcze! – czyli dlaczego cena prądu zdecyduje o przyszłości Europy
W dekadę przebudowaliśmy system elektroenergetyczny – moc źródeł odnawialnych jest już większa niż węglowych, powstały dziesiątki tysięcy nowych linii przesyłowych i dystrybucyjnych, a polski rynek energii został w pełni zintegrowany z europejskim. Dotarliśmy do mety? Nie – za nami dopiero krótki odcinek transformacyjnego maratonu. Teraz zaczynają się zmiany, które zdecydują o tym, czy Polska i cała Unia Europejska pozostaną konkurencyjne na globalnym rynku. Jedno jest pewne – bez taniego prądu zostaniemy w tyle.
„Kłopotliwa” transformacja energetyczna – jak znaleźć pragmatyczną drogę?
Globalne systemy energetyczne przechodzą transformację, która jest równie historyczna, co niejednolita. Odnawialne źródła energii biją rekordy rozwoju, ale ropa, węgiel i gaz pozostają głęboko ugruntowanymi elementami systemu. Być może naszą sytuację trafniej opisuje zatem pojęcie „dodawania energii” niż „transformacji energetycznej”? Droga do emisyjnej neutralności okazuje się znacznie bardziej złożona niż przewidywano — kształtowana jest przez rosnące koszty, kruche łańcuchy dostaw, napięcia geopolityczne oraz pogłębiającą się przepaść między Północą a Południem w zakresie dostępu do energii i rozwoju. Sprostanie tym wyzwaniom wymaga pragmatycznego, wielowymiarowego podejścia — takiego, które równoważy ambicje klimatyczne z realiami bezpieczeństwa, dostępności i wzrostu gospodarczego.
Dlaczego nic się nie zmieni, dopóki sytuacja nas nie zmusi?
![[foto]](https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/11/bartosz-urbaniak-80x80.jpg)
W obliczu kryzysu klimatyczno-środowiskowego przyszłość rolnictwa i rolników jest bardzo niepewna. Niechęć rolników do jakichkolwiek zmian oraz opór przed wprowadzaniem proklimatycznych rozwiązań wydają się w tej sytuacji szczególnie szkodliwe. Podjęciu racjonalnych kroków, wypracowanych na drodze spokojnej i merytorycznej debaty, nie sprzyjają również egoizm i hipokryzja politycznych decydentów oraz stale rosnące (czasem nierealne) oczekiwania konsumentów. Aby sektor rolniczy mógł się dalej rozwijać i dostarczać odpowiednią ilość wartościowej żywności, musi przejść gruntowną transformację. Czy jest ona możliwa do osiągnięcia? Co nas czeka w przyszłości? Jak bardzo zmieni się żywność?
#163 Tania żywność i zrównoważone rolnictwo – jak to pogodzić?
Gość: dr Jacek Czarnecki, Dyrektor Działu Legislacji i Spraw Naukowych, Nestlé Europa Środkowa
Kluczowe wyzwania i dylematy polskiego rolnictwa
Rolnictwo oraz sektor rolno-spożywczy stoją przed szeregiem wyzwań. Część z nich wynika z podstawowej funkcji tego sektora, a więc konieczności zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego. Nie da się tego zrobić bez zagwarantowania żywotności gospodarstw rolnych. Ryzyko niewypełnienia tak fundamentalnego zadania wynika dziś z napięć politycznych, globalnego wzrostu liczby ludności na świecie przy równoczesnym spadku rezerw żywności i niestabilnego otoczenia rynkowego rolnictwa. Ponadto w procesy globalizacji rynków żywnościowych wkradają się zjawiska spekulacji. Rośnie także powszechna świadomość, że zasoby ziemi rolnej są ograniczone, problem dostępności wody jest coraz poważniejszy, wyraźnie zmienia się klimat i cierpi na tym bioróżnorodność. Rolnictwo w unijnej polityce było, jest i pozostanie centralnym punktem. Czy jednak Europa, w tym także Polska, jest gotowa solidnie zmierzyć się z szeregiem wyzwań współczesności?
Polskie rolnictwo – spojrzenie makroekonomiczne z perspektywy trzech dekad zmian
Odnalezienie się w warunkach gospodarki rynkowej w pierwszych latach transformacji stanowiło duże wyzwanie dla polskiego rolnictwa. Równie ważna okazała się jednak integracja tego sektora z gospodarką Unii Europejskiej. Z pewnością akcesja była szansą na nowe otwarcie. Czy jednak w pełni ją wykorzystaliśmy? W jaki sposób zmiany, które zaszły w sektorze rolnym w latach członkostwa w UE, wpłynęły na rozwój gospodarczy kraju? Jak ewoluowała w tym czasie rola rolnictwa w polskiej gospodarce? Co czeka polskie rolnictwo w kolejnych dekadach?
Rolnictwo wobec wyzwań przyszłości – w jakim kierunku podążać?
![[foto]](https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/12/walenty-poczta-80x80.jpg)
Dotychczasowy stan i rozwój rolnictwa europejskiego, w tym polskiego, to przykład sukcesu w skali globalnej. Polska dobrze odnalazła się warunkach gospodarki rynkowej, a akcesja do UE okazała się katalizatorem transformacji. Wprowadzane w rolnictwie innowacje powinny być zatem kontynuacją podejmowanych działań. Należy przy tym uwzględnić wyzwania przyszłości w zakresie rozwoju zaawansowanych technologii bazujących na sztucznej inteligencji oraz dążenia do uzyskania neutralności klimatycznej. Jakie przemiany czekają polski sektor rolniczy? Jak utrzymać wysoki poziom bezpieczeństwa żywnościowego? Jak pogodzić zwiększenie wydajności z ideą zrównoważonego rozwoju? Co jest kluczem do osiągnięcia przez rolnictwo i wieś sukcesów w wymiarze ekonomicznym, społecznym oraz środowiskowym?
Polskie rolnictwo – diagnoza i scenariusze na przyszłość
Przyszłość sektora rolno-spożywczego w Polsce w średniej i dłuższej perspektywie zależeć będzie przede wszystkim od jego zdolności adaptacyjnych. Dostosowanie się do nowych uwarunkowań globalno-politycznych, poprawienie efektywności technicznej produkcji z wykorzystaniem nowych metod czy zreformowanie niekorzystnej struktury agrarnej to główne wyzwania, którym polskie rolnictwo będzie musiało stawić czoła. Jaka przyszłość czeka sektor rolno-spożywczy? Jaka strategia rozwoju byłaby najkorzystniejsza? Jak pogodzić ze sobą bieżące cele poszczególnych grup rolników z długookresowymi interesami całego rolnictwa i gospodarki narodowej?