Kongres Obywatelski

Obszary metropolitalne w obecnej sytuacji społeczno­‑gospodarczej tracą na znaczeniu. Postulowany przed dekadą polaryzacyjno­‑dyfuzyjny model postępu cywilizacyjnego kraju nie sprawdził się, prowadząc do pogłębienia dysproporcji rozwojowych. Przed nami wyzwania: poprawy wskaźnika przyrostu naturalnego, zahamowania odpływu ludności z peryferii, zmniejszenia skutków zmiany klimatycznej czy zwiększenia efektywności energetycznej. Do osiągnięcia wyznaczonych celów potrzebna jest współpraca policentrycznych sieci miast z metropoliami. Jak budować regiony wieloośrodkowe? Jaki pomysł na zrównoważony rozwój obszarów funkcjonalnych ma Dolny Śląsk?

Pomorskie – choć w ostatnich latach zaliczyło istotny skok rozwojowy – nadal zmaga się ze znacznymi różnicami między subregionami. Dysproporcje dotyczą m.in. poziomu oraz dynamiki rozwoju, struktury gospodarczej, rynku pracy czy zadowolenia z życia i potrzeb mieszkańców. Aby odpowiedzieć na wyzwania przyszłości, przed którymi stoi region, należy dopasować strategię interwencji publicznej do lokalnych uwarunkowań i specyfiki danego obszaru. Jak powinna wyglądać polityka rozwoju w poszczególnych subregionach województwa? Jakie są najważniejsze filary wytyczające kierunek zmian?

Zagadnienie rozwoju miast w ciągu ostatnich kilkunastu lat przesunęło się na szczyt listy priorytetów europejskich i krajowych polityk rozwoju. W dobie dynamicznie zmieniających się uwarunkowań oraz kryzysów to właśnie na miastach i policentrycznej strukturze systemu osadniczego ciąży odpowiedzialność za rozwój regionów i państw. Jednocześnie to w nich najbardziej dotkliwie ujawniają się problemy demograficzne, społeczne, środowiskowe czy infrastrukturalne. Jaką strategię działania przyjąć, by odpowiedzieć na wyzwania polityki terytorialnej? W jaki sposób może być ona realizowana regionalnie – na przykładzie Pomorza? Jak wzmocnić policentryczność pomorskiej sieci osadniczej? Jakich inwestycji potrzebuje Pomorze?

Wielowymiarowość polityki rozwoju sprawia, że podział na subregiony stał się jej nieodzownym elementem. Przykład zróżnicowanego wewnętrznie województwa śląskiego pokazuje również, jak ważna jest w tym zakresie współpraca władz regionalnych z subregionami. Dlaczego perspektywę subregionalną warto włączać do debaty o rozwoju regionu? Jak dobre rozpoznanie obszarów subregionalnych i faktycznych obszarów funkcjonalnych przekłada się na efektywność wydatkowania środków unijnych? Na ile terytorializacja polityk rozwojowych będzie trwałym trendem?

Przez ostatnie lata polskie regiony węglowe przechodzą transformację wpisującą się w ogólny trend niwelowania dysproporcji rozwojowych wschodnich regionów Unii Europejskiej. Nadrabianie zaległości wymaga jednak interwencji publicznej szytej na miarę. Podtrzymywanie potencjału przemysłowego regionów górniczych, odpowiadających za wytwarzanie ponad 20% krajowego PKB, jest niezwykle ważne. Należy rozpoznać terytorialny rozkład potrzeb, tak aby transformacja wpłynęła na rzeczywisty wzrost gospodarczy tych obszarów. Jakie instrumenty wsparcia trzeba wprowadzić? Jakich działań potrzebują regiony węglowe Wielkopolski Wschodniej? Jak zwiększyć ich atrakcyjność inwestycyjną? Jak powinna wyglądać polityka rządu?

Dlaczego regiony powinny dokonać transformacji w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego? Jest to rozwiązanie pozwalające zwiększyć efektywność energetyczną, lepiej gospodarować odpadami i surowcami oraz obniżyć poziom zanieczyszczenia środowiska. To skuteczna odpowiedź na kryzys energetyczny i klimatyczny. Zmiana systemowa wiąże się jednak z opracowaniem strategii działania dopasowanej do możliwości oraz potencjału danego obszaru. Jakie rozwiązania należy wprowadzić w regionach? Jakie branże powinny być priorytetowe w przypadku transformacji w kierunku GOZ?