Pomorski Thinkletter

Rolnictwo regeneratywne – inwestycja w przyszłe bezpieczeństwo żywnościowe

Bezpieczeństwo żywnościowe w długiej perspektywie zależy od transformacji sektora rolno-spożywczego, uwzględniającej adaptację do zmian klimatycznych i ograniczanie związanych z nimi ryzyk. W związku z tym konieczne jest konsekwentne redukowanie emisji gazów cieplarnianych w obrębie samej branży, a także obniżanie presji na zasoby istotne dla produkcji rolnej: glebę, wodę i różnorodność biologiczną ekosystemów. Zgodnie z najnowszymi badaniami1, budowanie zrównoważonych, regeneratywnych, systemów żywnościowych w dużej skali oraz oparcie ich, w miarę możliwości, na krótkich, lokalnych łańcuchach dostaw będzie wzmacniać ich długofalową odporność, a tym samym przyczyniać się do zwiększenia stabilności i konkurencyjności całego sektora.

Kapitał społeczny – fundament bezpieczeństwa państwa

W świecie rosnącej niepewności, indywidualizacji i technologicznego przyspieszenia to nie instytucje ani systemy, lecz relacje międzyludzkie stają się najtrwalszym fundamentem szczęścia i bezpieczeństwa. Kapitał społeczny – zbudowany na zaufaniu, wzajemności i solidarności – nie tylko sprzyja dobrostanowi jednostek, lecz także zwiększa odporność wspólnot na kryzysy. Siła społeczeństwa tkwi w zdolności do samoorganizacji, działania na rzecz dobra wspólnego i wspierania się w chwilach próby – pokazuje to zarówno historia, jak i współczesne doświadczenia.

Miasta rezylientne a bezpieczeństwo państwa

Miasta przyjmują na siebie większość oddziaływań globalnych wstrząsów oraz ich skutków. Odporność struktur społeczno-przestrzennych i organizacyjnych miast przesądza o bezpieczeństwie ich samych jak i całego państwa. Sprzężenia skutków zmian klimatu, fal migracyjnych i zmian demograficznych, kryzysów energetycznych, finansowych zawirowań, wyzwań zdrowotnych czy cyfrowych zakłóceń, wymuszają zmianę dotychczasowych modeli zarządzania. Miasta muszą zwiększać odporność i budować rezyliencję poprzez reorganizację swoich struktur i zmianę modelu zarządzania. W centrum nowego paradygmatu znajdują się odporność na zagrożenia, zwinność w reagowaniu na gwałtowne zmiany i zdolność do szybkiej regeneracji po doznanych kryzysach.

Jaki rozwój gospodarczy polskich województw?

Kształtujący się obecnie nowy globalny ład, oparty na multipolarnym układzie sił, wymusza na państwach członkowskich UE porzucenie postawy widza i przekształcenie się w aktywnego gracza politycznego. Jednak nie tylko europejski model prowadzenia polityki gospodarczej wymaga zmian. Redefinicji potrzebuje również polski plan gospodarczy – szczególnie w zakresie relacji między rządem a województwami. Polska powinna przygotować dziś własne odpowiedzi na wyzwania społeczne, gospodarcze, technologiczne i geopolityczne oraz podjąć działania, które przyczynią się do wzrostu konkurencyjności rodzimych przedsiębiorstw na arenie międzynarodowej. Jak powinien wyglądać nowy model rozwoju kraju? Jaką rolę do odegrania mają w nim województwa? W jaki sposób realizować ideę wspólnej odpowiedzialności i solidarności poziomu centralnego oraz regionalnego?

Rząd–regiony – jak się na nowo ułożyć?

Precyzyjne określenie roli regionów oraz sformułowanie ogólnych zasad nowej polityki regionalnej jeszcze przed wejściem do Unii Europejskiej dało Polsce znaczącą przewagę w realizacji zadań rozwojowych. Niestety od połowy drugiej dekady XXI wieku obserwujemy centralistyczne zapędy w zarządzaniu politykami publicznymi na poziomie zarówno krajowym, jak i europejskim. W tych okolicznościach potrzebne jest opracowanie nowej formuły współpracy rządu i samorządów wojewódzkich na rzecz rozwiązywania problemów oraz wykorzystania potencjałów poszczególnych regionów. W jakim kierunku powinna zmierzać nowa filozofia krajowej polityki regionalnej?

Jak zwiększyć rolę regionów w transformacji energetycznej?

Jak przeprowadzić efektywną i sprawiedliwą transformację energetyczną w Polsce? Należy zwiększyć kreacyjną rolę samorządów województw, nadając im realne kompetencje planowania energetycznego. Odpowiednio skoordynowana, uwzględniająca wewnątrzregionalne zróżnicowanie decentralizacja pozwoli uporać się z takimi wyzwaniami, jak: zmiana klimatu, rosnący deficyt energii czy zagrożenie utraty bezpieczeństwa energetycznego. Niezbędne jest także określenie przez rząd jednoznacznego kierunku i rytmu transformacji energetycznej państwa. Jakie konkretnie zmiany kompetencyjne, finansowe i legislacyjne wprowadzić? Dlaczego tak ważne jest silne powiązanie polityki energetycznej z polityką przestrzenną? Jak skutecznie zwiększyć rolę regionów w tych procesach?

Regiony u progu strukturalnych zmian – co nas czeka?

Skuteczność polskich regionów w wypełnianiu zadań europejskiej polityki spójności jest godna podziwu. Silny, sprawczy i kompetentny samorząd wojewódzki stanowi niepodważalny atut naszego kraju. To szczególnie cenne przymioty wobec strukturalnych zmian Unii Europejskiej, u progu których obecnie stoimy. Mając na uwadze nowe uwarunkowania, należy gruntownie zastanowić się nad tym, jaki los czeka regiony i jak może zmienić się ich rola w najbliższej przyszłości. Czy nadal będą ważnym ogniwem procesu utrzymywania spójności europejskiej? A może czeka je przedefiniowanie swojej pozycji w wieloszczeblowym systemie zarządzania publicznego? I wreszcie – jak korzystnie zarządzić regionalnym potencjałem, aby stał się siłą napędową Polski?

W kierunku policentrycznego rozwoju Polski

Polska mierzy się obecnie z szeregiem wyzwań rozwojowych. Na pierwszy plan wysuwają się niekorzystne trendy demograficzne. Jednocześnie rosnąca rola dużych metropolii i postępująca suburbanizacja pogłębiają różnice między szybko rozwijającymi się centrami a regionami pozostającymi w tyle. W takiej sytuacji polityka regionalna zyskuje kluczowe znaczenie w dążeniu do równomiernego rozwoju kraju. Powinna mieć ona na celu przeciwdziałanie marginalizacji, a także wykorzystywanie potencjału drzemiącego w wielu ośrodkach o różnej skali i funkcjach. Jak stworzyć dogodne warunki życia dla mieszkańców? Jak zapewnić stabilny wzrost gospodarczy w całej Polsce, a szczególnie w miastach o średniej i małej wielkości? Czy policentryczna struktura naszego kraju może być w tym pomocna? Jakie działania w tym zakresie podejmuje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej?

Klastry – nowoczesna specjalizacja województwa podlaskiego?

Podlaskie, od czasu reformy administracyjnej z 1999 roku, zdążyło obrosnąć siatką różnorakich skojarzeń. Wiele osób bywa zaskoczonych faktem, że region ten jest nie tylko rezerwatem przyrody, ale także miejscem, w którym rozkwita przemysł high-tech oraz prężnie działają nowoczesne firmy z branży informatycznej, metalowej, biotechnologicznej, budowlanej czy mechatronicznej. Na przestrzeni ostatnich dwóch dekad województwo podlaskie w coraz większym stopniu stawia na rozwój zaawansowanych technologii i produktów o wysokim stopniu innowacyjności. Jaką rolę w tych procesach odgrywają podlaskie firmy? Dlaczego klastry są tak istotne w wydobywaniu gospodarczego i wizerunkowego potencjału regionu?

Na górę
Close