Teksty

Kultura drogą do budowy lokalnej wspólnoty

Animator kultury, pedagog, pomysłodawca i organizator projektów w przestrzeniach kultury i aktywizacji społecznej. Absolwent Wydziału Pedagogiczno­‑Artystycznego Uniwersytetu Śląskiego, Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wydziału Nauk Społecznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Warszawie, Szkoły Liderów Polsko Amerykańskiej Fundacji Wolności oraz Programu International Visitor Leadership Departamentu Stanu USA. Od 2015 roku dyrektor Chorzowskiego Centrum Kultury, w latach 2002‑20015 dyrektor Miejskiego Domu Kultury BATORY w Chorzowie. Twórca i dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu BLUESTRACJE (od 1995 roku).

Kiedy dłużej przebywamy w lokalnych wspólnotach, możemy dostrzec – ukryte pod „realnym” opartym na prawie korzyści światem – sedno istnienia zbiorowości. Emocje i detale, które ją wyróżniają, budują silne więzi, czyniąc ją niepowtarzalną, często wręcz magiczną. W jaki sposób możemy budować takie relacje? Czy powinny się one opierać na unikatowych cechach danego miejsca bądź społeczności, czy wręcz przeciwnie – na wartościach uniwersalnych, wspólnych dla różnych kultur?

czytaj całość

Globalna szachownica po pandemii (cz. II)

Członek Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego. Wykładowca i badacz fizyki półprzewodników Virginia Tech w Stanach Zjednoczonych. Od 1984 do 2008 r. pracował w przemyśle półprzewodnikowym w firmach Siemens, Motorola, STMicroelectronics i Freescale w USA, Niemczech, Francji i Rosji.

Pandemia koronawirusa odcisnęła duże piętno na globalnej grze geopolitycznej. Globalizacja – przedstawiana dotąd często jako niemożliwa do okiełznania nieuchronność dziejowa – w ciągu kilku tygodni okazała się być procesem, który można przyhamować. Czy oznacza to jednak, że czeka nas deglobalizacja lub chociaż „dechinyzacja”, której pragnęłyby Stany Zjednoczone? A może przeciwnie – będziemy mieli do czynienia z renesansem globalizacji, której głównym aktorem będą tym razem Chiny? Jakie miejsce w zmienionej globalnej „układance” zająć może Unia Europejska? Po której stronie opowie się ona w nowej zimnej wojnie? Co będzie jej przedmiotem? Czy w obliczu czwartej rewolucji technologicznej demokratyczne dotąd państwa Zachodu mogą się niebawem przekształcić w technokratyczne totalitaryzmy?

czytaj całość

Globalna szachownica po pandemii (cz. I)

Członek Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego. Wykładowca i badacz fizyki półprzewodników Virginia Tech w Stanach Zjednoczonych. Od 1984 do 2008 r. pracował w przemyśle półprzewodnikowym w firmach Siemens, Motorola, STMicroelectronics i Freescale w USA, Niemczech, Francji i Rosji.

Pandemia koronawirusa odcisnęła duże piętno na globalnej grze geopolitycznej. Globalizacja – przedstawiana dotąd często jako niemożliwa do okiełznania nieuchronność dziejowa – w ciągu kilku tygodni okazała się być procesem, który można przyhamować. Czy oznacza to jednak, że czeka nas deglobalizacja lub chociaż „dechinyzacja”, której pragnęłyby Stany Zjednoczone? A może przeciwnie – będziemy mieli do czynienia z renesansem globalizacji, której głównym aktorem będą tym razem Chiny? Jakie miejsce w zmienionej globalnej „układance” zająć może Unia Europejska? Po której stronie opowie się ona w nowej zimnej wojnie? Co będzie jej przedmiotem? Czy w obliczu czwartej rewolucji technologicznej demokratyczne dotąd państwa Zachodu mogą się niebawem przekształcić w technokratyczne totalitaryzmy?

czytaj całość

Rodzące się etosy Ziem Odzyskanych

Prof. dr hab. Andrzej Sakson – socjolog, zatrudniony na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM oraz w Instytucie Zachodnim w Poznaniu (w latach 2004‑2011 dyrektor). Zainteresowania badawcze: przemiany społeczne na Ziemiach Zachodnich i Północnych, stosunki polsko­‑niemieckie, mniejszości narodowe i etniczne, migracje. Najnowsze książki: „Od Kłajpedy do Olsztyna. Współcześni mieszkańcy byłych Prus Wschodnich: Kraj Kłajpedzki, Obwód Kaliningradzki, Warmia i Mazury” (2011, tłumaczenie niemieckie 2016); „Dziedzictwo Prus Wschodnich. Socjologiczne i historyczne studia o regionie” (2017).

[źródło fot.: wnpid.amu.edu.pl]

Przejęcie Ziem Zachodnich i Północnych oraz masowe zasiedlenie ich przez nową ludność po 1945 r. to jedno z najważniejszych wydarzeń w dwudziestowiecznej historii Polski, porównywalne z sukcesem stworzenia jednego organizmu z trzech zaborów w okresie II Rzeczypospolitej. Ten epokowy proces nadal nie jest jednak dostatecznie zakorzeniony w polskiej świadomości. Jakie były największe wyzwania związane z zasiedleniem nowych ziem? Jakie etosy na nich powstawały? Jak przełożyły się one na współczesną tożsamość „człowieka Zachodu”?

czytaj całość

Kultura obywatelska drogą do lepszej Polski

Prof. dr hab. Cezary Obracht Prondzyński – pracownik Instytutu Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie jest kierownikiem Zakładu Antropologii Społecznej, a w latach 2005-2012 był dyrektorem tegoż Instytutu. Socjolog, antropolog i historyk. Jego zainteresowania badawcze dotyczą głównie problematyki Kaszub i Pomorza, a ponadto uczestnictwa w kulturze, mniejszości narodowych i etnicznych, kulturowych problemów współczesności, polityki regionalnej, współczesnego społeczeństwa polskiego. Współzałożyciel, a obecnie prezes Instytutu Kaszubskiego.

Tylko od naszej aktywności, zaangażowania i kompetencji zależy to, czy w Polsce rozwinie się silna kultura obywatelska. Jej jakość będzie w dużej mierze zależała od jakości liderów: na ile ich przywództwo będzie włączające, a na ile paternalistyczno­‑opiekuńcze. Na ile będą partnerscy, a na ile autorytarni.

czytaj całość