Polska wchodzi w kluczowy etap rozwoju: dotychczasowy model wzrostu, oparty na taniej pracy, rencie demograficznej i stabilnym otoczeniu, wyczerpuje się, a jego miejsce musi zająć gospodarka zdolna do inwestowania, innowacji i budowania odporności. Aby utrzymać tempo i zacząć dyktować je innym, potrzebujemy „mądrego kapitalizmu” – modelu, który wzmacnia konkurencję, mobilizuje krajowy kapitał i łączy sektor publiczny z przedsiębiorczością w jeden ekosystem rozwoju.
Globalna transformacja energetyczna nie tylko zmienia reguły gry – wyznacza zupełnie nowy układ sił. Konkurencyjność państw i firm zależy dziś od umiejętności budowania wartości w oparciu o lokalne zasoby, technologie i kompetencje, które wzmacniają odporność gospodarek na zawirowania geopolityczne. W Polsce proces ten ma szczególne znaczenie. Rozwój morskiej energetyki wiatrowej, dynamiczne inwestycje w OZE oraz nowe modele współpracy w łańcuchach dostaw tworzą przestrzeń, w której rodzime przedsiębiorstwa mogą wejść na wyższy poziom zaawansowania technologicznego i stać się liczącym się partnerem europejskiego przemysłu energetycznego.
Tematem przewodnim regionalnego Forum Strategicznego zorganizowanego w ramach XIX Kongresu Obywatelskiego było „nowe otwarcie”. Na czym powinno ono polegać? Dlaczego tak bardzo go dziś potrzebujemy? W jaki sposób dostosować wielopoziomowe zarządzanie państwem do współczesnych uwarunkowań, wyzwań, wstrząsów i kryzysów? Dlaczego regiony powinny być nieodłącznym elementem efektywnej polityki rozwoju Polski? Na te oraz inne pytania starali się odpowiedzieć eksperci i praktycy regionalnej samorządności, w ramach sześciu zróżnicowanych debat XIX Kongresu Obywatelskiego.
W Unii Europejskiej ruszyły przygotowania do okresu programowania po 2027 roku. To doskonały czas na to, aby w polskiej debacie publicznej podnieść temat właściwego zaadaptowania regionów do nowej unijnej polityki spójności. Nie chodzi tu wyłącznie o kwestie organizacyjne i techniczne. Ważne jest też, aby uczynić regiony zdolnymi do adekwatnej odpowiedzi na wyzwania i równocześnie do efektywnego wykorzystania nowych możliwości wynikających z unijnych zmian. Jak zwiększyć sprawczość władz regionalnych w tym zakresie? Na jakich zasadach powinna opierać się harmonijna współpraca szczebla centralnego i samorządowego?
Polityka przemysłowa przeżywa obecnie rozkwit. Państwa na całym świecie nie tylko sięgają po repertuar jej narzędzi, ale też rozwijają go i dostosowują do współczesnych wyzwań. Polityka przemysłowa wspiera konkurencyjność, ale pomaga także w transformacji energetycznej i cyfrowej oraz wzmacnia bezpieczeństwo militarne i ekonomiczne. Niewątpliwie czeka nas epoka zderzenia nowoczesnych polityk przemysłowych na skalę globalną. Jaka jest ich specyfika? Gdzie są ich słabe strony i zagrożenia, a gdzie szanse? Dlaczego Polska również potrzebuje polityki przemysłowej? Jakie powinny być jej cele? W jaki sposób ją wdrażać?
![[foto]](https://www.kongresobywatelski.pl/wp-content/uploads/2022/12/michal-zygmunt-80x80.jpg)
Dotychczasowe zasady europejskiej wymiany handlowej ze światowymi mocarstwami wymagają przewartościowania. Utrata konkurencyjności i rynków, a w konsekwencji istotnej pozycji na globalnej scenie gospodarczej, zmusza Unię Europejską do zmiany reguł gry. Jeśli tego nie zrobi, zostanie przemysłowo i ekonomicznie zwasalizowana. Jak przywrócić konkurencyjność gospodarki europejskiej? Na co powinna postawić Europa, w tym również Polska – konsolidację czy relacje bilateralne? A może jedno i drugie? Jaka strategia gospodarcza Polski w świetle nowej geografii rynków będzie najwłaściwsza?
Jakie są mocne i słabe strony polskiej szkoły? Zdaje się, że kształcimy nie najgorzej, co odzwierciedlają chociażby sukcesy absolwentów na rynku pracy. Wciąż brakuje nam jednak większej elastyczności i autonomiczności oraz budowania kompetencji miękkich i samodzielności uczniów. Przede wszystkim jednak musimy zacząć podchodzić do edukacji na serio. Oznacza to zarzucenie podejścia intuicyjnego bazującego na indywidualnym doświadczeniu na rzecz rzetelnych badań. Jak stworzyć kulturę opartego na dowodach, świadomego nauczania?