Teksty

Granica – od bariery do płaszczyzny kontaktu

dr Paweł Wais

Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego, Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego

Bycie wschodnią rubieżą Unii Europejskiej silnie definiuje politykę rozwojową Podkarpacia. Nikt do tej pory nie zakładał, że – w ciągu najbliższych dekad – sytuacja ta ulegnie zmianie. Agresja Rosji na Ukrainę radykalnie przeformułowuje tę sytuację. Okazuje się, że z bariery granica może się stać płaszczyzną kontaktu i gospodarczego rozwoju. Już teraz – w związku z niemożnością wykorzystania portów czarnomorskich przez naszego wschodniego sąsiada, szlak przez Polskę, czyli – w dużej mierze – Podkarpacie jawi się jako najlepsza alternatywa. Skorzystanie z tej szansy będzie wymagało jednak ogromnych wydatków na infrastrukturę – w tym przede wszystkim kolej.

Pobierz pdf:Granica – od bariery do płaszczyzny kontaktu

Potencjał pogranicza

Obszary transgraniczne, ze względu na procesy integracyjne i dezintegracyjne współczesnego świata, a także dużą skalę przemieszczeń ludności stają się – szczególnie w ostatnim okresie – przedmiotem wnikliwych badań i analiz. Na tym tle – ze względu na wyraźną asymetrię potencjałów ekonomicznych, instytucjonalnych i społecznych, potęgowanych jeszcze w ostatnim okresie przez eskalację działań wojennych pomiędzy Rosją a Ukrainą – wyróżnia się rubież polsko­‑ukraińska. Jaka jest jej specyfika? Czy możemy się doszukać jakichś paradoksów? Gdzie drzemią nieujawnione dotychczas potencjały?

Pobierz pdf:Potencjał pogranicza

Wyjście z „przemocowości” kluczem do rozwoju Polski

Zapóźnienie rozwojowe Polski względem państw Europy Zachodniej – na płaszczyźnie nie tylko gospodarczej, ale też społecznej, kulturalnej czy naukowej – wynika z bardzo wielu złożonych przyczyn. Jedną z nich – na którą szczególnie warto zwrócić uwagę – jest zróżnicowany przebieg niektórych procesów historycznych, takich jak wychodzenie z przemocy w relacjach społecznych, odchodzenie od autorytarnych modeli sprawowania władzy czy budowanie kultury umysłowej opartej na racjonalności. We wszystkich tych obszarach polskie doświadczenia wyraźnie rozmijają się z doświadczeniami Zachodu. Jakie są tego konsekwencje?

Pobierz pdf:Wyjście z „przemocowości” kluczem do rozwoju Polski

Czas wolny w miastach – przyszły, niedokonany

Miasto – środowisko, w którym żyje większość z nas, można potraktować jako swoistą technologię (lub zestaw takowych). Kształtuje ono zmiany w czasie wolnym, reaguje na nie. Archeolog, patrząc na to jak wyglądają nasze aglomeracje, mógłby powiedzieć sporo o czasie wolnym ich mieszkańców. Przyglądając się rozmaitym technologiom, spróbujemy nakreślić jak może wyglądać nasz odpoczynek i rozrywka w przyszłości i jak wpłynie to na charakter miast. Przedstawiamy cztery skrajne scenariusze. Ich przerysowany charakter jest zamierzony: wizje te mają nie tyle przygotować nas na przyszłość co zmusić do myślenia i do działania już teraz.

Pobierz pdf:Czas wolny w miastach – przyszły, niedokonany

Miasta wirtualnie rozszerzone?

Jacek Dukaj

prozaik, eseista, krytyk, Członek Rady Programowej Kongresu Obywatelskiego

Czy ostatecznie ludzie będą w całości lub w większości żyli na sposób zorganizowany nie przez obecność w przestrzeni fizycznej, lecz w sferze cyfrowej? Czy tym samym rola miast zmniejszy się radykalnie? A może technologie cyfrowe nałożą jedynie swój sposób organizacji życia ludzkiego (znany już choćby z mediów społecznościowych) na aranżację zadaną w przestrzeni fizycznej (urbanistykę)? I co to spowoduje? Czy powstanie nowa jakość na poziomie społecznym, politycznym i gospodarczym? Co to oznacza dla przyszłości miast? Czy Cyfra jest szansą na awans Polski w międzynarodowych łańcuchach wartości?

Pobierz pdf:Miasta wirtualnie rozszerzone?
Na górę
Close