Teksty Pomorskiego Thinklettera

Skuteczność polityki transportowej w Polsce jest silnie uzależniona od decyzyjności regionów. Dobrze zarządzane województwa potrafią efektywnie rozwijać transport publiczny. Z drugiej strony, biedniejsze regiony inwestują „znaczone” środki unijne w tworzenie kosztownych projektów inwestycji, które nie są potem realizowane. W przyszłości należy wzmacniać możliwości regionów w zakresie finansowania operacyjnego funkcjonowania kolei. Państwo natomiast mogłoby wziąć na siebie wysiłek stworzenia jednolitego systemu taryfowo-biletowego, obejmującego kolej i autobusy w całym kraju.

Polityka miejska występuje na wszystkich poziomach terytorialnej organizacji kraju. Rozpoczynając od poziomu krajowego, poprzez regionalny – wojewódzki, subregionalny (ponadlokalny) – powiatowy, a na poziomie lokalnym – gminnym kończąc. Każdy z nich realizuje ją w perspektywie zadań właściwych swoim kompetencjom i określonej przestrzeni. Skuteczna polityka miejska wymaga spójnej, wielopoziomowej filozofii zarządzania, która zagwarantuje harmonijny rozwój zarówno poszczególnych miast, jak i całego systemu osadniczego kraju. Jak do tego doprowadzić? Jak zapewnić integrację prawną na poziomie lokalnym, ponadlokalnym i regionalnym? Na czym polega „czuła terytorializacja”?

Transformacja energetyczna stanowi obecnie jeden z ważniejszych priorytetów rozwojowych Polski. Z wagi tego wyzwania doskonale zdaje sobie sprawę województwo pomorskie, które systematycznie zwiększa swoją samowystarczalność energetyczną, inwestując w nowe źródła energii, jak np. morskie farmy wiatrowe czy pierwszą w Polsce elektrownię jądrową. Przykład Pomorza pokazuje, że przemiana sektora energetycznego niesie za sobą nie tylko szereg wyzwań, ale i potencjał istotnego wzrostu gospodarczego. Jaki kierunek nadać działaniom rozwojowym w dobie rosnących wymagań dotyczących zero- lub niskoemisyjności? W jaki sposób wzmocnić rolę samorządów w zarządzaniu transformacją energetyczną? Jakie inspiracje przynosi w tym zakresie województwo pomorskie?

Jak usprawnić funkcjonowanie regionów, aby właściwie odpowiadały na wyzwania przyszłości? Konieczne jest przede wszystkim nadanie im większej sprawczości poprzez wprowadzenie odpowiednich mechanizmów finansowych i przeniesienie niektórych kompetencji na poziom samorządowy. Jeśli pójdzie za tym zapewnienie odpowiednich zasobów kadrowych i finansowych, to podejmowanie decyzji stanie się szybsze, a zarządzanie środkami publicznymi sprawniejsze. W ten sposób będziemy mieli szansę lepiej dopasować w polskich regionach politykę rozwojową do dynamicznych zmian.

W przestrzeni publicznej, zwłaszcza na forum Unii Europejskiej, coraz częściej pojawiają się głosy o konieczności recentralizacji niektórych działań prowadzonych w ramach polityki spójności. Tymczasem centralne zarządzanie nie przyniosło społeczeństwom ani korzystnych doświadczeń, ani pozytywnych efektów. Powinniśmy zatem dążyć do jak najszybszego odwrócenia tego niebezpiecznego trendu. To właśnie zaufanie regionom jest rozwiązaniem. Należy postawić na ich zróżnicowany i duży potencjał, wszechstronne doświadczenia, często zaskakujące umiejętności, wysoką jakość kapitału ludzkiego – jednego z ważniejszych czynników sprawnego i efektywnego funkcjonowania – oraz otwartość na to, co nowe i pożyteczne.